مقدمه

دنیای طنز و جد اگر طنز در معنای حقیقی آن باشد، بسیار بهم نزدیک بوده و از هم نشأت می‏گیرند. در پس هر طنزی می‏توان یک حقیقت و جدی را مشاهده کرد که گوینده با کمک ترفندها و فضاسازی‏های کمیک، آن حقیقتی را که قصد مطرح کردنش را دارد، در پس پرده پنهان کرده و درک و تشخیص آن را بر عهده‏ی مخاطب و شنونده قرار می‏دهد. در دنیای طنز، گوینده، از شگردهایی مانند بزرگ‏نمایی، تحقیر، بازی با کلمات و ... استفاده می‏کند. بهره‏گیری از این ترفندها به نویسنده و سبک طنزپردازی او بستگی دارد. از این‏رو است که شیوه‏های طنزنویسی مختلف وجود دارد و در دوره‏های مختلف خصوصیات متفاوتی را به خود اختصاص داده‏اند.

طنز شیوه‏ای در نویسندگی است که در آن، نویسنده با کمک شیوه‏های بیان، به بیان زیرساخت‏ها و بن‏مایه‏های ارزشمندی اشاره می‏کند. به عبارتی طنز دارای یک معنای ظاهری است اما معنای اصلی آن در پس موقعیتی خنده‏آور وجود دارد که مخاطب را به سمت آن سوق می‏دهد. این شیوه، بیشتر برای آن به کار می‏رود که نویسنده اعتراضات خود را به مسائل مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و ... به گونه‏ای کنایه آمیز و غیرمستقیم بیان می‏کند. طنز در لغت‌ به‌ معنی‌ «طعنه زدن، سرزنش کردن، مسخره کردن و افـسوس کـردن» است (معین، 1371: ذیل واژه‏ی طنز) و در کنار هزل‌ و هجو‌ یکی‌ از گونه‌های شوخ‌طبعی محسوب می‌گردد. کاربرد اصطلاحی طنز، تعریف‌ چـنین‌ دارد کـه: «شـکل بیانی از شعر یا نثر است، که‌ در کار یـا سـخن یا نوشته‌ای آورده شود و بیانگر معایب و مفاسد و رذایل فرد یا گروهی باشد، به شرط‌ آن‌ که‌ باعث انگیزش خنده در خـواننده یـا شـنونده گردد» (ابراهیمی، 1383: 62).اما آنچه طنز را شاخص می‏کند، بیان معایب، اشکالات و تضادهایی است که در ارتباط با فرد یا گروهی مطرح می‏شود اما این تصاویر باید به گونه‏ای باشد که در ابتدا مخاطب را به خنده وادار کند. طنز از جمله سبک‏های ادبی است کـه شاعر یا نویسنده را قادر می‏سازد که در مورد مسأله‏ای صحبت کند که دیگران قادر نیستند. …….